Geografia gospodarcza Królestwa Polskiego w XVI wieku

Spis map

Spis tabel

Spis wykresów

Wstęp

Cel pracy

Zakres terytorialny

Województwo płockie

Województwo łęczyckie

Województwo krakowskie

Zakres chronologiczny

Podstawa źródłowa

Stan badań           

Metody i narzędzia

Źródła masowe a technologia GIS

W poszukiwaniu wspólnego mianownika

Struktura pracy

Rozdział 1. Rejestry podatkowe i problem ich wiarygodności badawczej

Pobór ziemski

Pobór miejski

Lata 1525–1550

Lata 1552–1577

Lata 1578–1589

Czopowe

Sumariusze podatkowe

Rozdział 2. Zmiany w wielkości opodatkowanego areału ziemi uprawnej województw krakowskiego, łęczyckiego i płockiego w XVI wieku

Uwagi wstępne

Zmiany areału w dotychczasowych badaniach

Metoda badawcza

Zmiany w opodatkowanym areale

Dynamika zmian

Przyczyny i konsekwencje zmian w opodatkowanym areale

Wnioski

Rozdział 3. Struktura majątkowa szlachty województw krakowskiego, łęczyckiego i płockiego w XVI wieku

Uwagi wstępne

Dotychczasowe kryteria analizy struktury majątkowej szlachty

Wiarygodność odtworzenia struktury majątkowej szlachty

Szlachta posiadająca kmieci

Szlachta nieposiadająca kmieci

Zasady grupowania statystycznego

Struktura majątkowa szlachty posiadającej kmieci

Województwo krakowskie w latach 1565 i 1581

Struktura majątkowa szlachty – poziom powiatów

Zmiany wielkości i liczby majątków szlacheckich

Szlachta drobna

Grupa przejściowa od szlachty drobnej do średniej

Szlachta średnia

Wnioski

Województwo łęczyckie w latach 1564 i 1580

Struktura majątkowa szlachty – poziom powiatów

Zmiany wielkości i liczby majątków szlacheckich

Szlachta drobna

Grupa przejściowa od szlachty drobnej do średniej

Szlachta średnia

Wnioski

Województwo płockie w latach 1567 i 1578

Struktura majątkowa szlachty – poziom powiatów

Zmiany wielkości i liczby majątków szlacheckich

Szlachta drobna

Grupa przejściowa od szlachty drobnej do średniej

Szlachta średnia

Wnioski

Struktura majątkowa szlachty nieposiadającej kmieci

Województwo krakowskie w latach 1538, 1565 i 1581

Wnioski

Województwo łęczyckie w latach 1534, 1564 i 1580

Wnioski

Województwo płockie w latach 1538, 1567 i 1578

Wnioski

Wnioski. Struktura potencjału folwarcznego województw krakowskiego, łęczyckiego i płockiego

Rozdział 4. Geograficzne zróżnicowanie nasycenia zagrodnikami i komornikami w dobrach należących do króla, instytucji kościelnych i szlachty posiadającej kmieci

Uwagi wstępne. Zapotrzebowanie na pracę w gospodarstwie folwarcznym

Zmiany liczby opodatkowanych łanów kmiecych, a zmiany liczby zagrodników i komorników

Zagrodnicy bez ziemi, z ziemią i czynszowi

Przestrzenne zlokalizowanie zagrodników w obrębie województw

Województwo krakowskie w latach 1565 i 1581

Województwo łęczyckie w latach 1564 i 1580

Województwo płockie w latach 1567 i 1578

Wnioski

Nasycenie zagrodnikami różnych typów własności

Własność króla

Własność instytucji kościelnych

Własność szlachty posiadającej kmieci

Wnioski

Wielkość majątków szlachty posiadającej kmieci a nasycenie zagrodnikami

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Województwo płockie

Różnice w poziomie obecności komorników w województwach krakowskim, łęczyckim i płockim

Nasycenie komornikami majątków szlachty posiadającej kmieci

Bilans siły roboczej folwarków szlacheckich

Wnioski. Obecność zagrodników i komorników a intensywność procesów gospodarczych

Rozdział 5. Nasycenie zagrodnikami majątków szlachty nieposiadającej kmieci

Uwagi wstępne. Zapotrzebowanie na siłę roboczą w gospodarstwach szlachty bezkmiecej

Regionalne różnice w poziomie nasycenia zagrodnikami

Wielkość majątku a nasycenie zagrodnikami

Województwo krakowskie w latach 1565 i 1581

Województwo łęczyckie w latach 1564 i 1580

Powiat brzeziński

Powiat łęczycki

Powiat orłowski

Województwo płockie w latach 1567 i 1578

Powiat płocki

Powiat bielski

Powiat płoński

Powiat raciąski

Powiat sierpecki

Powiat niedzborski

Powiat szreński

Powiat mławski

Wnioski. Między gospodarstwem rodzinnym a gospodarstwem folwarcznym

Rozdział 6. Miasta i ich specjalizacja gospodarcza

Uwagi wstępne

Pobór miejski z lat 1564 i 1565 a atrakcyjność ośrodków miejskich

Pobór miejski z lat 1580–1581 a potencjał gospodarczy miast

Liczba warsztatów rzemieślniczych a potencjał gospodarczy miast

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Województwo płockie

Profile gospodarcze miast

Jakość rejestracji danych źródłowych i ich wiarygodność

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Województwo płockie

Kryteria wyodrębniania grup zawodowych

Grupa 1. Ekskluzywna produkcja i usługi

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 2. Budownictwo

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 3. Produkcja naczyń

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 4. Surowce skórzane oraz odzież i galanteria skórzana

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 5. Produkcja odzieży

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 6. Produkcja tkanin

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 7. Produkcja tłuszczy

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 8. Metalurgia i zawody mechaniczne

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 9. Przetwórstwo spożywcze

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 10. Produkcja uprzęży, wozów i lin

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Grupa 11. Handel

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Produkcja i dystrybucja gorzałki

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Podsumowanie

Rozdział 7. Wpływy z czopowego a aktywność gospodarcza miast i regionów

Uwagi wstępne

Czopowe od produkcji piwa

Województwo krakowskie

Wpływy z czopowego miejskiego od produkcji piwa

Zróżnicowanie cenowe i gatunkowe piwa

Wartość produkcji w latach 1544/1545 i 1578/1579

Rozmiary produkcji poszczególnych ośrodków

Współczynnik produktywności

Rynek surowców browarniczych

Czopowe wiejskie

Rynki sprzedaży piwa

Piwo własnej produkcji

Piwo miejskie

Piwo dworskie

Różne źródła pochodzenia piwa

Wiejskie rynki piwa miejskiego

Wnioski

Województwo łęczyckie

Wpływy z czopowego miejskiego od produkcji piwa

Zróżnicowanie cenowe i gatunkowe piwa

Wartość produkcji w latach 1544/1545 i 1580/1581

Rozmiary produkcji w litrach

Współczynnik produktywności

Rynek surowców browarniczych

Czopowe wiejskie

Województwo płockie

Wpływy z czopowego miejskiego od produkcji piwa

Zróżnicowanie cenowe i gatunkowe piwa

Wartość produkcji w latach 1578–1581

Rozmiary produkcji w litrach

Współczynnik produktywności

Rynek surowców browarniczych

Czopowe wiejskie

Intensywność procesów produkcyjnych

Uwagi wstępne

Aktywność produkcyjna ośrodków miejskich

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Województwo płockie

Aktywność produkcyjna indywidualnych wytwórców

Rytmy produkcji

Ośrodki o aktywności średnio 1–4 warów na producenta rocznie

Ośrodki o aktywności średnio 5–8 warów na producenta rocznie

Ośrodki o aktywności średnio 9–12 warów na producenta rocznie i większej

Czopowe od wina, miodów i piwa importowanego

Wnioski

Rozdział 8. Rzemiosło wiejskie

Uwagi wstępne

Nasycenia rzemieślnikami terenów wiejskich

Przestrzenna lokalizacja wiejskich punktów, ośrodków i centrów rzemieślniczych

Województwo krakowskie

Województwo łęczyckie

Województwo płockie

Karczmy

Młyny

Regionalne zaplecza infrastrukturalne i surowcowe

Wnioski

Rozdział 9. Zróżnicowanie gospodarcze ziem Królestwa Polskiego w świetle sumariuszy poborowych

Uwagi wstępne

Wielkość wpływów podatkowych i ich geograficzne zróżnicowanie

Struktura własności ziemskiej i zmiany w opodatkowanym areale

Wielkość gospodarstw kmiecych

Nasycenie zagrodnikami i komornikami

Pobór miejski

Czopowe

Rzemiosło wiejskie

Nasycenie rzemieślnikami

Młyny wodne i wietrzne

Karczmy

Podsumowanie

Summary. Economic Geography of the Kingdom of Poland in the 16th Century

Aneksy

Bibliografia

Indeks cytowanych autorów